Soms voelt het alsof ik mensen ‘beter’ moet maken, terwijl het de wereld om hen heen is die ziek is. Door polarisatie, armoede, sociale ongelijkheid, klimaatproblemen en de dreiging van geweld.

De GGZ raakt overbelast. Niet alleen door wachtlijsten of personeelstekorten, maar vooral omdat we als samenleving uit balans raken. Steeds meer mensen lopen vast: niet alleen in diagnoses, maar vooral in hun zoektocht naar zingeving en relaties, in een wereld die steeds sneller en maakbaarder lijkt te moeten zijn.

Eerlijk gezegd voel ik die onrust zelf ook. De onrust van een samenleving die verschraalt, waarin zorgen voor elkaar onder druk staat, het klimaat uit balans raakt en desinformatie groeit. We leven in een wereld waarin alles maakbaar lijkt, waarin je niet meetelt als je niet meedoet in de race van prestaties en consumentisme. Niet-maakbaar lijden krijgt al snel het label ‘storend’. Prestaties en efficiëntie lijken boven alles te staan – ook in de zorg.

En dit schuurt bij mij. En ik denk bij veel professionals in de zorg. Hoe blijf je trouw aan je vak – en vooral aan wie je bent – als het systeem vooral symptomen behandelt en niet de oorzaken durft aan te kijken? Hoe ondersteun je mensen zónder hen alleen maar aan te passen aan een systeem dat misschien juist zelf ziek is?

De vraag naar geestelijke gezondheidszorg groeit explosief, maar gaat vaak niet meer over ‘klassieke psychiatrie’. Het gaat over overbelasting, eenzaamheid, vastlopen in het leven. Mensen die van buiten succesvol lijken of dat willen zijn, maar van binnen zoekend en alleen zijn.

Ook ik worstel soms met hoe ik mijn eigen emoties over maatschappelijke thema’s een plek geef. Hoe bijvoorbeeld lijden een diagnose wordt in plaats van een gedeelde menselijke ervaring, en wat dat betekent voor hoe ik mijn vak uit wil oefenen. Hoe we in de zorg steun bieden, maar zelden positie innemen in maatschappelijke ontwikkelingen. Terugkijkend had ik vaker mogen zeggen dat het me wél raakt.

Wat betekent het om gezond te zijn in een zieke wereld? Wat betekent leiderschap als het niet alleen gaat over organiseren, maar ook over ruimte maken voor ongemak en niet-weten?

Ik heb geen pasklare antwoorden. Wel de overtuiging dat we iets zijn kwijtgeraakt: het vermogen om echt te luisteren en menselijkheid boven processen te plaatsen. Ik probeer daar in al mijn rollen trouw aan te blijven.  En slaag daar zeker niet altijd in.

Dit najaar organiseer ik reflectiedagen voor professionals die willen stilstaan bij deze vragen. Niet om snelle oplossingen te vinden, maar om samen te onderzoeken wat ons drijft en hoe we trouw kunnen blijven aan onszelf in een wereld vol druk en verwachtingen.

Wil je meer weten over de reflectiedagen of gewoon eens met mij sparren? Neem gerust contact op!